ประเพณีสู้วัวกระทิง

คำเตือน: ผู้ที่ใจไม่แข็งไม่ควรอ่าน

สมัยตอนเด็กๆ จำได้ว่าผมเคยเล่นล่อวัวกระทิงกับเพื่อน โดยเอาผ้าขนหนูหรือผ้าเช็ดตัวมาทำเป็นผ้าล่อ แล้วให้เพื่อนสวมวิญญาณกระทิงวิ่งขวิดผ้า ตัวเราก็แอ็คสะบัดผ้าหลบไปมา นับว่าเป็นความสนุกในสมัยวัยเด็กอย่างหนึ่ง จนมาวันหนึ่งผมได้มีประสบการณ์เข้าชมการแสดงสู้วัวกระทิงของจริงที่ประเทศสเปน จึงได้เรียนรู้ว่าของจริงไม่สนุกเหมือนเด็กเล่นเลย

การสู้วัวกระทิงของสเปนจะเรียกว่า corrida de toros ที่จริงไม่ใช่ว่ามีที่สเปนประเทศเดียว ยังสามารถพบได้ในประเทศอย่างโปรตุเกส ฝรั่งเศสตอนใต้ เม็กซิโก และบางประเทศในอเมริกาใต้ ซึ่งการสู้วัวในแต่ละประเทศจะมีขนบธรรมเนียมต่างกันไป

ส่วนใหญ่คนจะติดเรียกนักสู้วัวกระทิงว่ามาทาดอร์ (matador) จริงๆแล้วคำว่ามาทาดอร์จะหมายถึงคนที่ทำหน้าที่ปลิดชีพวัวในตอนสุดท้าย แต่ในทีมงานแสดงครั้งนึงจะมีนักสู้วัวหลายคนทำหน้าที่แตกต่างกันและเรียกชื่อแตกต่างกันไป คำรวมๆของนักสู้วัวกระทิงจะเรียกว่า toreros (แต่ผมจะขอเรียกว่ามาทาดอร์ตามที่ติดปากแล้วกัน)

สนามสู้วัวกระทิงจะเป็นวงกลม เรียกว่า bullring รูปร่างคล้ายโคลีเซียมของพวกโรมัน ความคลาสสิกของสนามเป็นปัจจัยนึงที่ดึงดูดให้ผมยอมเสียเงินซื้อตั๋วเข้ามาซึมซับบรรยากาศ

เมื่อเริ่มการแสดงก็จะปล่อยวัวกระทิงเข้ามาสู่สนามแล้ว แรกๆมาทาดอร์ลิ่วล้อจะคอยวิ่งล่อให้วัวไล่ เป็นการกระตุ้นความคึกของกระทิง

ในช่วงแรกๆนี้กระทิงยังฟิตปั๋ง มาทาดอร์จะไม่กล้าเข้าไปใกล้วัวมากนัก พอถูกไล่มาจวนตัวก็จะวิ่งไปหลบหลังแผ่นไม้กำบังที่เรียงรายรอบๆสนาม

จากนั้นก็จะมีมาทาดอร์ขี่ม้าเอาหอกยาวแทงเข้าที่หนอกของวัว ว่ากันว่าหนอกเป็นจุดศูนย์รวมความอึดของสัตว์ การแทงเข้าไปที่หนอกจึงเป็นการทำลายความอึดและการหลั่งเลือดบาดเจ็บจะทำให้วัวอ่อนแรงลง

ช่วงนี่วัวจะมีหือรือตอบโต้โดยการขวิดเข้าที่สีข้างม้า จึงต้องเอานวมปูไว้รับแรงขวิด ตัวม้าเองก็ต้องเอาผ้าปิดตาไม่ให้เห็น เพราะขืนมองเห็นม้าคงตื่นพยศไม่ทำตามคำสั่ง

จากนั้นก็จะเป็นมหกรรมมาทาดอร์พาเหรดเรียงหน้าปักหอกสั้นซ้ำเข้าที่หนอก ทำให้วัวดุร้ายแต่อ่อนล้ามากขึ้น

และแล้วก็ได้เวลาของมาทาดอร์ตัวจริงมาโชว์การสะบัดผ้าล่อวัวและปิดจ๊อบ มาทาดอร์ตัวจริงจะสังเกตได้จากเสื้อผ้าที่ฟรุ้งฟริ้งเป็นพิเศษ

จุดนี้เองที่มาทาดอร์จะยืนใกล้วัวกระทิงมาก แทบหายใจรดต้นคอเลยทีเดียว

วัวที่เสียเลือดมากเริ่มมีอาการมึนงงและโกรธเกรี้ยวจนขาดสติสัมปชัญญะ เห็นผ้าเป็นคนไล่ขวิดแต่ผ้าตลอดทั้งๆที่คนยืนห่างออกไปแค่คืบ

พอโชว์แอ็คเหนือได้ที่ มาทาดอร์ก็จะหาจังหวะกระโดดปักมีดจึ๊กเดียวมิดด้ามเข้าที่คอหอยทะลุถึงหัวใจดับชีพของวัวกระทิงผู้น่าสงสาร

ในวันหนึ่งๆจะมีการสู้วัวกระทิงหลายตัว แต่ผมทนดูได้แค่สองตัวก็เกิดอาการเอียนจนไม่อยากทานก๊วยเตี๋ยวลูกชิ้นเนื้ออีกแล้ว

บางคนบอกว่านี่เป็นกีฬา แต่ผมขอเรียกว่าประเพณีดีกว่า เพราะถ้าบอกว่าเป็นกีฬาที่สันทนาการผู้ชม ผมไม่รู้สึกว่าดูแล้วสนุกสนานแต่อย่างใด แต่ถ้าบอกว่าเป็นการอนุรักษ์ขนบธรรมเนียมประเพณีที่มีมาแต่โบราณไม่ให้สูญหายไปก็พอเข้าใจได้บ้าง

แต่ใช่ว่าทุกคนจะเห็นดีงามในการอนุรักษ์ประเพณีนี้ทั้งหมด มีคนจำนวนไม่น้อยมองว่าเป็นการทารุณกรรมสัตว์อย่างหนึ่งออกมาประท้วงต่อต้านกันเนืองๆ

ถ้าตัดเรื่องการทารุณกรรมสัตว์ออกไป ผมว่าประเพณีนี้ให้มรดกตกทอดที่สวยงามน่าจดจำสองอย่าง อย่างแรกคือโปสเตอร์การแสดงสู้วัวกระทิงที่เป็นเอกลักษณ์สะดุดตา จนปัจจุบันนิยมทำเป็นของที่ระลึกจากสเปน

อีกอย่างก็คือสนามสู้วัวที่มีสถาปัตยกรรมเก่าแก่งดงามตระการตา

อย่างน้อยถ้าคุณไม่อยากดูสู้วัว ขอแค่มาถ่ายรูปที่หน้าสนามก็คุ้มแล้ว

การชมการสู้วัวกระทิงที่เมืองแมดริด

สำหรับท่านที่ไปเที่ยวแมดริดและใจแข็งพออยากลองสัมผัสประสบการณ์แบบนี้ ขอแนะนำสังเวียนสู้วัวกระทิงที่ชื่อว่า Las Ventas ซึ่งเป็นสนามที่โดงดังที่สุดในสเปน

การเดินทางไป Las Ventas ทำได้โดยรถไฟฟ้าสาย 2 หรือสาย 5 ลงที่สถานี Ventas

เว็บไซด์ของสนาม Las Ventas (เป็นภาษาสเปน)

http://www.las-ventas.com/