คำเตือน: ผู้ที่ใจไม่แข็งไม่ควรอ่าน
สมัยตอนเด็กๆ จำได้ว่าผมเคยเล่นล่อวัวกระทิงกับเพื่อน
โดยเอาผ้าขนหนูหรือผ้าเช็ดตัวมาทำเป็นผ้าล่อ แล้วให้เพื่อนสวมวิญญาณกระทิงวิ่งขวิดผ้า
ตัวเราก็แอ็คสะบัดผ้าหลบไปมา นับว่าเป็นความสนุกในสมัยวัยเด็กอย่างหนึ่ง
จนมาวันหนึ่งผมได้มีประสบการณ์เข้าชมการแสดงสู้วัวกระทิงของจริงที่ประเทศสเปน
จึงได้เรียนรู้ว่าของจริงไม่สนุกเหมือนเด็กเล่นเลย
การสู้วัวกระทิงของสเปนจะเรียกว่า
corrida de toros
ที่จริงไม่ใช่ว่ามีที่สเปนประเทศเดียว ยังสามารถพบได้ในประเทศอย่างโปรตุเกส ฝรั่งเศสตอนใต้
เม็กซิโก และบางประเทศในอเมริกาใต้
ซึ่งการสู้วัวในแต่ละประเทศจะมีขนบธรรมเนียมต่างกันไป
ส่วนใหญ่คนจะติดเรียกนักสู้วัวกระทิงว่ามาทาดอร์
(matador) จริงๆแล้วคำว่ามาทาดอร์จะหมายถึงคนที่ทำหน้าที่ปลิดชีพวัวในตอนสุดท้าย
แต่ในทีมงานแสดงครั้งนึงจะมีนักสู้วัวหลายคนทำหน้าที่แตกต่างกันและเรียกชื่อแตกต่างกันไป
คำรวมๆของนักสู้วัวกระทิงจะเรียกว่า toreros (แต่ผมจะขอเรียกว่ามาทาดอร์ตามที่ติดปากแล้วกัน)
สนามสู้วัวกระทิงจะเป็นวงกลม
เรียกว่า bullring รูปร่างคล้ายโคลีเซียมของพวกโรมัน ความคลาสสิกของสนามเป็นปัจจัยนึงที่ดึงดูดให้ผมยอมเสียเงินซื้อตั๋วเข้ามาซึมซับบรรยากาศ
เมื่อเริ่มการแสดงก็จะปล่อยวัวกระทิงเข้ามาสู่สนามแล้ว
แรกๆมาทาดอร์ลิ่วล้อจะคอยวิ่งล่อให้วัวไล่ เป็นการกระตุ้นความคึกของกระทิง
ในช่วงแรกๆนี้กระทิงยังฟิตปั๋ง
มาทาดอร์จะไม่กล้าเข้าไปใกล้วัวมากนัก พอถูกไล่มาจวนตัวก็จะวิ่งไปหลบหลังแผ่นไม้กำบังที่เรียงรายรอบๆสนาม
จากนั้นก็จะมีมาทาดอร์ขี่ม้าเอาหอกยาวแทงเข้าที่หนอกของวัว
ว่ากันว่าหนอกเป็นจุดศูนย์รวมความอึดของสัตว์
การแทงเข้าไปที่หนอกจึงเป็นการทำลายความอึดและการหลั่งเลือดบาดเจ็บจะทำให้วัวอ่อนแรงลง
ช่วงนี่วัวจะมีหือรือตอบโต้โดยการขวิดเข้าที่สีข้างม้า
จึงต้องเอานวมปูไว้รับแรงขวิด ตัวม้าเองก็ต้องเอาผ้าปิดตาไม่ให้เห็น
เพราะขืนมองเห็นม้าคงตื่นพยศไม่ทำตามคำสั่ง
จากนั้นก็จะเป็นมหกรรมมาทาดอร์พาเหรดเรียงหน้าปักหอกสั้นซ้ำเข้าที่หนอก
ทำให้วัวดุร้ายแต่อ่อนล้ามากขึ้น
และแล้วก็ได้เวลาของมาทาดอร์ตัวจริงมาโชว์การสะบัดผ้าล่อวัวและปิดจ๊อบ
มาทาดอร์ตัวจริงจะสังเกตได้จากเสื้อผ้าที่ฟรุ้งฟริ้งเป็นพิเศษ
จุดนี้เองที่มาทาดอร์จะยืนใกล้วัวกระทิงมาก
แทบหายใจรดต้นคอเลยทีเดียว
วัวที่เสียเลือดมากเริ่มมีอาการมึนงงและโกรธเกรี้ยวจนขาดสติสัมปชัญญะ
เห็นผ้าเป็นคนไล่ขวิดแต่ผ้าตลอดทั้งๆที่คนยืนห่างออกไปแค่คืบ
พอโชว์แอ็คเหนือได้ที่
มาทาดอร์ก็จะหาจังหวะกระโดดปักมีดจึ๊กเดียวมิดด้ามเข้าที่คอหอยทะลุถึงหัวใจดับชีพของวัวกระทิงผู้น่าสงสาร
ในวันหนึ่งๆจะมีการสู้วัวกระทิงหลายตัว
แต่ผมทนดูได้แค่สองตัวก็เกิดอาการเอียนจนไม่อยากทานก๊วยเตี๋ยวลูกชิ้นเนื้ออีกแล้ว
บางคนบอกว่านี่เป็นกีฬา
แต่ผมขอเรียกว่าประเพณีดีกว่า เพราะถ้าบอกว่าเป็นกีฬาที่สันทนาการผู้ชม
ผมไม่รู้สึกว่าดูแล้วสนุกสนานแต่อย่างใด
แต่ถ้าบอกว่าเป็นการอนุรักษ์ขนบธรรมเนียมประเพณีที่มีมาแต่โบราณไม่ให้สูญหายไปก็พอเข้าใจได้บ้าง
แต่ใช่ว่าทุกคนจะเห็นดีงามในการอนุรักษ์ประเพณีนี้ทั้งหมด
มีคนจำนวนไม่น้อยมองว่าเป็นการทารุณกรรมสัตว์อย่างหนึ่งออกมาประท้วงต่อต้านกันเนืองๆ
ถ้าตัดเรื่องการทารุณกรรมสัตว์ออกไป
ผมว่าประเพณีนี้ให้มรดกตกทอดที่สวยงามน่าจดจำสองอย่าง
อย่างแรกคือโปสเตอร์การแสดงสู้วัวกระทิงที่เป็นเอกลักษณ์สะดุดตา
จนปัจจุบันนิยมทำเป็นของที่ระลึกจากสเปน
อีกอย่างก็คือสนามสู้วัวที่มีสถาปัตยกรรมเก่าแก่งดงามตระการตา
อย่างน้อยถ้าคุณไม่อยากดูสู้วัว
ขอแค่มาถ่ายรูปที่หน้าสนามก็คุ้มแล้ว
การชมการสู้วัวกระทิงที่เมืองแมดริด
สำหรับท่านที่ไปเที่ยวแมดริดและใจแข็งพออยากลองสัมผัสประสบการณ์แบบนี้
ขอแนะนำสังเวียนสู้วัวกระทิงที่ชื่อว่า Las Ventas ซึ่งเป็นสนามที่โดงดังที่สุดในสเปน
การเดินทางไป
Las Ventas ทำได้โดยรถไฟฟ้าสาย
2 หรือสาย
5 ลงที่สถานี
Ventas
เว็บไซด์ของสนาม
Las Ventas (เป็นภาษาสเปน)